Het is een bekende regel in crisistijd: wil je besparen, kijk dan eerst of je
dure leningen met een hoge rente kunt aflossen. Voor de hand liggende
kandidaten zijn persoonlijke leningen, doorlopende kredieten en
creditcardschulden.

De rentetarieven voor deze consumptieve schulden liggen gemiddeld fors hoger
dan bijvoorbeeld de hypotheekrente.

Zo was de gemiddelde vijfjaarsrente – het tarief dat je voor vijf jaar vastzet
– voor hypotheken begin dit jaar iets meer dan vijf procent, terwijl de
gemiddelde rente op consumptieve kredieten in januari 10,7 procent bedroeg,
zo blijkt uit gegevens van De Nederlandsche Bank.

Consument laat dure lening staan
Ondanks de hoge rente is de totale som van consumptieve leningen de afgelopen
negen maanden niet gekrompen, blijkt uit recente cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS).

Sterker: hadden Nederlandse huishoudens medio vorig jaar zo’n 17,5 miljard
euro aan persoonlijke leningen, doorlopende kredieten en creditcardschulden
uitstaan. Afgelopen februari was dat bijna 250 miljoen euro meer. Zie de
grafiek: consument
laat dure schuld staan.

Banken strenger
Dat ligt niet aan de banken. Die hebben de afgelopen acht maanden minder
nieuwe consumptieve kredieten verstrekt, zo laten gegevens van het CBS zien
(grafiek: Minder
nieuwe consumptieve kredieten.)

Vreemd is dat niet, want enquêtes van banktoezichthouder DNB tonen dat banken
de acceptatiecriteria voor consumptieve kredieten sinds de herfst van 2008
massaal hebben aangescherpt. Zie: banken
strenger met leeneisen.

Dat de consumptieve schuld oploopt, terwijl banken de kredietkraan dicht
draaien, doet vermoeden dat consumenten trager zijn met het aflossen van
oude schulden. Al is het CBS daar zelf niet helemaal zeker van. Mogelijk zit
er namelijk nog wat statistische mist in de gegevens.

"De totale consumptieve schuld kan hoger lijken, als sommige banken die
recent kredietportefeuilles van andere instanties hebben overgenomen dat
hebben gemeld, terwijl verkopende partijen dit nog niet hebben opgegeven",
laat econoom Michiel Vergeer van het CBS weten. "We gaan nader bekijken
hoe dat zit."

Snel aflossen lastig
Voorzitter Ger Jaarsma van de NVVK, een koepelvereniging van instanties die
hulp bieden bij schuldsanering, acht het aannemelijk dat consumenten moeite
hebben om oude consumptieve leningen snel af te lossen.

"Vaak hebben mensen geen keuze", stelt Jaarsma. "Als je
spaargeld hebt, loont het natuurlijk om daarmee dure kredieten af te lossen.
Maar consumenten met spaargeld en mensen die consumptieve leningen
afsluiten, behoren vaak tot verschillende groepen."

Het aanpakken van consumptieve schulden lijkt geen overbodige luxe, want de
rentetarieven zijn er de afgelopen maanden niet minder om geworden.

Het gemiddelde tarief voor persoonlijke leningen, doorlopende kredieten en
creditcardschulden liep tussen juni en november 2008 flink op, van 8,8
procent tot 12,2 procent. Sindsdien daalde de rente weer enigszins, tot
gemiddeld 10,7 procent in januari dit jaar.

Grote verschillen aanbieders
Financiële vergelijkingssite Independer.nl
houdt het renteverloop bij van alle aanbieders van persoonlijke leningen en
doorlopende kredieten. Sinds juni is het verschil tussen de duurste en
goedkoopste aanbieders sterk opgelopen.

Was het verschil bij persoonlijke leningen voor de aanschaf van een auto of
andere duurzame consumptiegoederen medio 2008 nog zo'n 6,4 procentpunt.
Sinds een paar weken is het verschil tussen de duurste en de goedkoopste
aanbieder 8,4 procentpunt. Zie de grafiek: renteverschil
persoonlijke lening.

Bij doorlopende kredieten is het verschil tussen de duurste en goedkoopste
aanbieders gemiddeld nog groter, blijkt uit de gegevens van Independer.nl.
Het verschil was afgelopen maand liefst 12,5 procentpunt. Zie grafiek: renteverschil
doorlopend krediet.

"Bij bepaalde aanbieders van doorlopende en persoonlijke kredieten liggen
de tarieven dicht bij elkaar", geeft productmanager Chris Oosterling
van Independer.nl aan. "Maar ook daar zijn partijen die zeer hoge
rentes rekenen. Bij sommige autodealers bijvoorbeeld is de klant sterk
gericht op de aankoop van de auto, terwijl de bijbehorende lening een hoog
rentetarief blijkt te hebben",

Banken en financieringsmaatschappijen zijn streng met consumptieve kredieten.
Des te meer reden voor de consument om ook scherp op te letten.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl